Bölge Oyunları
08 Ağsutos 2012 – 25 Ağustos 2012
Aslı Özdemir
Pilevneli Project
Selvi Boylum Al Yazmalım’daki o masum ama kutsal, yani melodramatik, aşkın üstüne biraz da Issız Adam ya da Öyle Bir Geçer Zaman Ki katkılı bir 1970’ler nostaljisinin yaşamımıza pek bir nüfuz ettiği bir dönemde, belleklerimizin ötelerine itilmiş aynı Neşe Karaböcek’in şarkısındaki gibi “Artık sevmeyeğim” diye başlayıp “Sana dönmeyeceğim” diye biten bir başka 1970’ler daha vardır.
Türkiye’de sanki çok içeride gibi yaşanmış görünen bu 1970’ler aslında popüler kültürel anlamda oldukça küresel ve yaygın olarak paylaşılan birçok ortak imge içeriyordu. Bunlar arasında o meşum ağlayan çocuk portresinden tutun da, Yeşilçam’da ya da başka popüler sinemalarda çıplak kadın imgeleriyle süslenmiş kostüme süper kahraman filmleri ya da tarihi avantürlere ya da özgün versiyonu İtalyan olan Beş Tavuk Bir Horoz gibi 12 Eylül darbesine kadar üretimleri süren ve 1980’ler boyunca da iki ya da üç film birden gösteren sinema salonlarında bolca tüketilen seks filmleri de vardır.
Aslı Özdemir’in çalışmalarında tam da belleklerimizin kuytu köşelerinde kalmış ama 1960’lardan 1980’lere uzanan bir dönemde hem yaygın hem de uluslararası bir popüler kültürel imgelemin yeniden ele alındığını görüyoruz. Sanatçının kolajlarında bir araya gelen bu imgeler ise bir yandan bağlamlarından kopartılıp anlamsal dizgeleri dışında yeni birçok ilişki ve anlama kapı aralarken, öte yandan da eleştirel bir arkaplan üzerine inşa edildiklerini görüyoruz.
Özdemir’in sıklıkla kullandığı imgelerin kaynaklarına baktığımızda karşımıza çıkan pop sanatla bağlantısı aslında yine 1960 ve 1970’lerden günümüze uzanan bir başka bağlantıyı taşırken, bu imgelerin arasında karışan mesajlar ise hem bu görselliğin temel kitlesi olan genç nüfusun o günden bu güne nasıl değiştiğine dair bize çeşitli izlekler sunuyor hem de pop sanatın çerçevelediği bir eleştirellik söylemine de göz kırpıyor. Kolajın siyasal eleştiri aracı olarak kullanıldığı Nazi Almanyasından günümüze uzanan bir dönemde imgelerin eleştirel bir gözle bir araya getirilmesi, montajlanması sırasında ortaya çıkan çoğul anlam dizgeleri de Özdemir’in “Bölge Oyunları” olarak karşımıza çıkıyor.
Bir yandan film afişlerinin çerçevesi, öte yandan bu çerçevenin kolaj aracılığıyla dışlanması ve dahası da bu sırada farklı filmlerin ya da popüler kültürel imgelerin yepyeni bir çerçeve içinde montajlanmış olması, kolajın statik imgeselliği ile filmin hareketli imgeselliğini yan yana sunuyor. Kolaj aracılığıyla belirli bir bölgeye aitmiş gibi düşünülen ve böylelikle de sanatın en temel aidiyet kurgularından birisini oluşturan menşe (provenance) meselesini aidiyetsizleştirip bölgesizleştirirken, bir çerçeve üzerinde bir araya getirilen ve kimi zaman da yüzleri ya da bakışları silinerek karşılıksız bırakılmış kimlik(sizlik)ler ise aslında ait oldukları filmlerin imgeleminin de dışına taşınıyorlar.
İşte Aslı Özdemir’in “Bölge Oyunları”na böyle bir çerçeveden bakıldığında, aslında o bölgeselliğin sanki bir kedi gibi işaretlendiği, bu işaretlenme sırasında ise eleştirilip dışlandığı bir uluslararası popüler kültürel imgelemin günümüzde nasıl sunulduğu ve nostaljiyle karışık yeniden tüketilmesi sorgulanmaktadır. Karşımızdaki Cüneyt Arkın ya da Sylvester Stallone’nin elindeki makineli tüfeğin benliklerimizi aralıksız mermilediği bir tüketim kültürü ve tam da bu kültürün kendi araçlarının kolajlanarak eleştirilmesidir. O yüzden “durdurun uçağı, iniyorum.”
Online Katalog için:
Proje Videosu için:
PİLEVNELİ PROJECT
Teşvikiye Caddesi, Teşvikiye Palas No: 23 Kat: 6 Nişantaşı 34365 / İstanbul
+90 (212) 259 03 94